De modeindustrie is naast de olie-industrie een van de meest vervuilende industrieën op aarde. Niet alleen de mensen die de kledingstukken maken in slechte condities, maar ook het milieu heeft enorm te lijden onder (fast) fashion. Een grote boosdoener is het gewone, reguliere katoen.
Zelf vind ik het belangrijk om te weten wat ik draag, waar het van is gemaakt en wat de impact ervan is. Hoe meer ik me daarin ging verdiepen, hoe meer ik het belang van duurzamere materialen ging inzien. Nu weten de meeste mensen natuurlijk wel wat biologisch katoen inhoudt: het is biologisch verbouwd, dus er zijn geen pesticiden gebruikt. Maar niet iedereen weet waarom dat nou zo’n big deal is.
Biologisch, wel zo logisch
Sinds een paar jaar ben ik steeds meer bezig met de materialen waarvan mijn kleding is gemaakt. Ik had werkelijk waar geen idee dat er bij de teelt van ‘gewone’ katoen zo ongelooflijk veel insecticiden en pesticiden worden gebruikt. Totdat ik mij daar een keer in ging verdiepen, net als jij nu ;)
Het zal je wel duidelijk zijn dat biologisch hetzelfde is als gifvrij. Dat op zich klinkt al goed. Maar er schuilt nog zoveel meer voordeel achter.
Katoen beslaat ca. 2,5 % van de beschikbare landbouwgrond, maar gebruikt wel 16 % van de chemische bestrijdingsmiddelen. Dat is meer dan ieder ander landbouwgewas.
Laat dat even op je inwerken. Dit is verschrikkelijk veel. Dag in dag uit. Jaar in jaar uit. Dit veroorzaakt enorm veel schade aan de natuur, flora en fauna. Behalve het vergiftigen van de grond, veroorzaakt de teelt van katoen ook waterschaarste en bodemerosie. En voor de boeren is het ook geen pretje.
New Angels werkt uitsluitend met biologisch katoen
Wat is er mis met katoen?
Laten we beginnen met het normale katoen, het reguliere katoen. Naast allerlei synthetische materialen, bestaat het grootste gedeelte van de gemiddelde kledingkast meestal uit katoen. De productie ervan is niet bepaald een schoon klusje; tijdens het hele proces worden allerlei chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Van zware metalen (vaak gebruikt in kleurstoffen) en ammoniak tot siliconenwas en aardolieproducten, en van chemische weekmakers en glansmiddel tot bodemvertragers. De hele mikmak zit erin verwerkt. En het gaat om grote hoeveelheden, om je een verhouding aan te geven: voor één t-shirt wordt ongeveer 250 gram katoen gebruikt, en 125 gram aan chemicaliën en pesticiden. Bovendien staan 7 van de top-15 pesticiden die hierin worden gebruikt, bekend als “mogelijk, vermoedelijk, waarschijnlijk of bij de mens bekend als kankerverwekkend” (volgens EPA - Environmental Protection Agency: ze staan voor bescherming van de volksgezondheid en de bescherming van het milieu) Dat is toch geen prettig idee. Planten, dieren en mensen lijden er enorm onder
Dat de katoenteelt verregaande gevolgen heeft voor de verbouwings- en productieomgeving zal je dan ook niks verbazen. Katoen wordt veel verbouwd in India en China. Een van de grote problemen is dat de lokale boeren niet weten hoe ze moeten omgaan met pesticiden zoals Europese boeren dat doen. Ze werken vaak onbeschermd, en wassen zich zelf niet met warm water waardoor de gifstoffen in de huid trekken en na een aantal jaar ernstig ziek worden.
Enorme hoeveelheden chemicaliën putten de lucht, bodem en het grondwater enorm uit. Als je je bedenkt dat katoenplantages 10x zoveel chemicaliën gebruiken dan overige landbouw, snap je wel dat de aarde en alles wat er op leeft er ernstige schade door oploopt.
Zeg maar dag tegen gezonde natuur, dieren en drinkwater. Het hele ecosysteem lijdt eronder.
Al die bestrijdingsmiddelen zijn vooral schadelijk voor de lokale bevolking. Misschien denk je: “dat zal toch wel meevallen?”, maar inmiddels zijn er al vele katoendorpen, onder ander in India, veranderd in Tsjernobyl-achtige taferelen.
‘The True Cost’ & ‘Genaaid’ - Confronterend, heftig en leerzaam
De documentaire The True Cost laat zien hoe erg kledingwerkers en het milieu lijden onder de fast fashion, zoals goedkope shirtjes en andere mode voor een prikkie en na korte tijd weer worden weggegooid. Goedkope spullen kopen (oftewel: onderbetaalde arbeiders) en er niet op letten of het biologisch is (oftewel: de enorme chemicaliëncocktail die erin zit) lijkt misschien jouw voordeel, maar is iemand anders z’n nadeel.
Hier is te zien hoe heftig de invloed van chemicaliën in de lucht en het water is op het menselijk lichaam. Van heftige huidproblemen en hersenbeschadigingen tot verminkingen, kanker en kinderen die spastisch en zwaar (geestelijk en lichamelijk) gehandicapt ter wereld komen. Helaas kunnen de mensen er niet voor kiezen daar weg te gaan en ander werk te zoeken. Ze zijn arm en ongeschoold en dat dwingt hen tot dit gevaarlijke werk en een uitzichtloos bestaan, waarin elke dag overleven is.
Nog een tip om te kijken is de Nederlandse serie ‘Genaaid’ met Jennifer Hoffman.
Beginnende modeontwerpers maken een confronterende reis door de kledingindustrie in Myanmar, waar zij zelf in een ‘sweatshop’, textielfabriek, leerindustrie en katoenindustrie moeten meewerken onder dezelfde omstandigheden als de arbeiders daar, en voor hetzelfde loon. De nodige tranen vloeien bij de deelnemers, het was enorm confronterend allemaal. Pas daarna mogen ze een modecollectie opzetten, en 3x raden wat ze daarvan maakten…
Eigenlijk zou iedereen dit gezien moet hebben. Wedden dat jij na het zien wel twee keer nadenkt voor je een goedkoop kledingstuk in je winkelmandje gooit en deze vervolgens na één keer dragen achterin je kast eindigt? Zo lang ‘wij’ westerlingen de vraag blijven opvoeren met steeds meer modecollecties per jaar, houden we dit systeem in stand. De keuze is aan de koper. Jouw aankoop is je stem die je uitbrengt voor welke toekomst je wilt want kledingmerken passen zich aan naar de vraag van de koper. Wordt er meer bio katoen verkocht? Dan wordt er meer biologisch katoen geproduceerd. De koper bepaald.
Het mooie alternatief: biologisch katoen
Gelukkig bestaat er ook ecologisch katoen. Anno 2016 beslaat het slechts 1% van de totale wereldwijde katoenproductie, dus er nog ruimte voor verbetering. Biologisch betekent dat het is verkregen op natuurlijke wijze: werken met, en niet tegen de natuur. De velden worden op natuurlijke wijze bemest (dus geen kunstmest), schade aan gewassen wordt tegengewerkt met plaagbestrijdende insecten, onkruid wordt gewied met schoffels, tractoren en met de hand.
Biologisch katoen wordt verbouwd zonder pesticiden. Om ervoor te zorgen dat het gewas niet wordt opgegeten door beestjes worden er andere insecten ingezet om deze schadelijke insectenpopulaties tegen te gaan. Ongedierte wordt ook bestreden door het toepassen van botanische plantenextracten. En er vindt veel wisselteelt plaats om de voedingsstoffen die in de grond zitten te behouden. Bovendien mogen er geen genetisch gemodificeerde planten worden gebruikt. Met andere woorden: niks kunstmatigs.
En dat betekent: veel minder impact op de natuur en de lokale bevolking. Ook gaat biologische katoenproductie vaak gepaard met een eerlijkere beleidsvoering en loon. En ja, dat is misschien iets duurder, maar dan draag je wel iets dat écht goed voelt. Ook fysiek, trouwens want biologisch katoen ademt meer en is beter voor het natuurlijk evenwicht van je huid. Logisch, want het is puurder en natuurlijker. Het geeft doorgaans minder snel irritaties en eczeem, helemaal als je een gevoelige huid hebt.
Gerecycled katoen
Een ander ecologisch alternatief is gerecycled katoen. Om tot gerecycled katoen te komen, wordt katoen uit gedragen kleding of snijafval vervezeld. De herwonnen vezels worden vervolgens opnieuw gesponnen tot garen. Het grote voordeel van Recyclen is dat je ‘gratis’ grondstoffen hebt. Ze zijn al eens gemaakt. De impact op het milieu is op deze manier kleiner. Je hergebruikt stoffen die je al hebt dus er zijn geen nieuwe grondstoffen nodig.
Textielrecycling lijkt veelbelovend. Het inzamelen van oude kleding en de technieken om de cellulose te herwinnen uit textielafval worden ook in Nederland toegepast.
Ethisch en moreel
De ethische kant is net zo belangrijk als de ecologische. Het idee dat iets of iemand lijdt voor mijn gemak vind ik persoonlijk een hele nare gedachte. De huidige biologische katoenbranche is aan het groeien en hopelijk gaan we steeds meer de waarde van bio katoen inzien. Zo kunnen we de reguliere katoenteelt, met bijbehorende bovengenoemde problemen, langzaam maar zeker terugdringen.
GOTS, de veelgebruikte biokatoenstandaard (keurmerk)
Om erop toe te zien dat biologisch ook écht biologisch is (de mens is helaas nogal goed in sjoemelen), bestaan er diverse instanties en keurmerken. Het meest bekende en belangrijke keurmerk is GOTS - Global Organic Textile Standard. De meeste biokatoenmerken zijn erdoor gecertificeerd. GOTS hanteert twee richtlijnen: ‘biologisch’ (minimaal 95% van de bestanddelen dient dan biologisch te zijn) en ‘gemaakt met biologische bestanddelen’ (minimaal 70% van de vezels zijn dan biologisch). Voor de max. 5% chemicaliën die wél mogen worden gebruikt, gelden strenge eisen. Zo mogen ze niet giftig zijn voor mensen en moeten ze biologisch afbreekbaar zijn. Sommige stoffen zijn helemaal verboden, zoals de zware metalen, formalhyde en genetisch gemodificeerde stoffen die regulier katoen wel bevat. Ook voor afval en verpakking zijn regels. En het klinkt misschien raar, maar is het je wel eens opgevallen dat nieuwe kleding kan stinken? Dat nare luchtje komt door al die gebruikte chemische middelen. Dit probleem heb je dus niet met biologisch katoen.
De voordelen van biologisch katoen op een rij:
* Geen gif gebruikt tijdens verbouwen en verwerking en voorzien van (GOTS) keurmerk
* Beter voor de natuur, mens en dier
* Minder waterverbruik
* Betere arbeidsomstandigheden
* Voelt zachter aan en ademt beter
* Geen huidirritatie
Reden genoeg om voorgoed over te stappen naar biologisch katoen. Kies jij volgende keer ook voor een bio katoen t-shirt? Of heb je al biologische kledingstukken in je kast liggen? Wat is jouw persoonlijke ervaring met biologische kleding?
New Angels heeft sweaters en jurkjes gemaakt van biokatoen, kijk maar eens in onze shop.
Veel liefs,
Ingrid
De beste biologisch katoen kleding voor dames koop je hier:
Gemaakt van biologisch katoen met GOTS certificaat. Fair made in Nederland.
Reactie plaatsen
Reacties