Vegan wordt geassocieerd met vegan eten. Dat is niet zo gek, want vegan menu's worden steeds bekender. Een vegan lifestyle, veganisme, is echter meer dan dat. Het is een manier van leven zonder dieren te gebruiken en uit te buiten. Oftewel geen wollen trui en geen leren schoenen. Voor alles is tegenwoordig een alternatief. Elk jaar worden miljarden dieren wereldwijd gedood voor hun bont, pels, haren, wol of huid. Dat kan anders.
Ook als je geen veganist bent kun je vegan kleding dragen. Vegan mode is diervriendelijke mode en zeg nou eerlijk, zou je nog steeds die angoratrui kopen als je weet hoeveel pijn en leed er achter schuilt? De meeste van ons letten al op dierproefvrije cosmetica en een maaltijd zonder dierlijke ingrediënten . En je koopt waarschijnlijk ook niet zo snel meer een bontjas. Maar welk (onnodig) dierenleed schuilt er nog meer achter dierlijke kleding? Wat zijn de alternatieven? Ik dacht dat ik al veel wist maar toen ik het verder ging uitzoeken kwamen er best wat verrassende en ook wel schokkende feiten boven water. Ben je benieuwd naar mijn ontdekkingen? Lees dan vooral verder.
Read this blog here in English.
Dierenleed voor de modeindustrie
Zolang je niet bewust bent van het dierenleed, zal je er ook niet van wakker liggen. Want je snapt natuurlijk dat niemand wil laten zien HOE ze aan dat mooie vossenbontje komen, en eigenlijk wil jij het ook liever niet weten, toch? Zo zie je nooit het daadwerkelijke dierenleed, en kun je het voor jezelf makkelijk goedpraten. Want die 'koe was toch al dood', en 'dat schaap moet toch gewoon geschoren worden'. Maar het zit dus net even iets anders in elkaar.
Ter verduidelijking: een miljard heeft 9 nullen (1.000.000.000) en is dus echt enorm veel. Kangoeroes worden geslacht om sportschoenen van te maken. Ganzen en eenden worden levend geplukt om hun dons, en zijderupsen worden dood gekookt. Onnodig, want in de afgelopen decennia zijn er talloze nieuwe soorten stoffen ontwikkeld om mee te werken. Zoals vegan leer en vegan zijde.
New Angels is een volledig vegan kledingmerk, wij zoeken continue naar de nieuwste innovaties op het gebied van plantaardige en natuurlijke stoffen. Er worden geen dierlijke producten gebruikt in onze items. New Angels is een volkomen vegan proof kledingmerk. Het liefst gebruiken we ook geen plastic of synthetische alternatief, dus het is even zoeken wat nu echt de beste natuurlijke en plantaardige vervangers zijn.
Wat is vegan kleding eigenlijk?
Met vegan kleding bedoelen we kleding, jassen, schoenen, tassen, riemen en andere accessoires waar tijdens de productie geen dier aan te pas is gekomen. In deze mode items zijn geen dierlijke materialen verwerkt en tijdens het gehele productieproces zijn er geen dierlijke hulpstoffen zijn gebruikt. Want de kleding in jouw eigen kledingkast kan gemaakt zijn van dierlijke materialen zoals wol, leer, suède, bont, dons, vilt, veren, zijde, kamelenhaar of geverfd, bedrukt en gelijmd met materialen van dierlijke oorsprong.
Wist je dat voor één jas tussen de 30 en 60 nertsen nodig zijn, of 30 tot 40 konijnen, of 15 tot 20 honden? We willen doorgaans gebruiken wat we gewend zijn te gebruiken.
Verandering zit nu eenmaal niet in de menselijke comfortzone ;) Maar bedenk je wel dat ook voor de productie van wol en leer het goedkoopste aanbod het meeste wordt gebruikt. Hierdoor ontstaan er situaties die op z'n zachts gezegd zeer dieronvriendelijk zijn. Verandering is echt nodig want wat er nu gebeurt is echt hartverscheurend. Er zijn genoeg foto's en video's te vinden op internet als je wilt zien hoe het er aan toe gaat in de dierenindustrie (alleen kijken als je een sterke maag hebt).
Vaak is er ook een kant die nog best diervriendelijk lijkt, zoals huisdieren die liefdevol geborsteld of geknipt worden, en op deze manier het haar of wol verzamelen. En vooral dat zien we graag voor ons als we aan dierlijke producten denken. Begrijpelijk. Maar totaal niet realistisch.
Wol
De meest bekende wol is schapenwol. Ongeveer 80% van de wol die gebruikt wordt voor textiel komt uit Australië. Het soort schaap dat de meeste wol oplevert is het Merinoschaap. Deze soort heeft veel huidplooien en levert daardoor ongeveer 5 kilo wol per jaar op.
Aan het achterste van het schaap blijven vaak resten van urine en ontlasting hangen. Dat trekt vliegen aan die in de achterste huidplooi hun eitjes leggen. De larven die daaruit komen, vreten aan het schaap, wat voor het schaap zeer pijnlijk is en zelfs dodelijk kan zijn. Om dit te voorkomen hebben de boeren een heel dieronvriendelijke oplossing bedacht: onverdoofd snijden ze een deel van de huid van het achterwerk af, zodat er geen resten van urine en ontlasting in kunnen blijven hangen.
Deze verminking wordt ‘mulesing’ genoemd. Dit gebeurt vaak tegelijk met het ook al onverdoofd afknippen van staarten en castratie. Niet bepaald een fijn leven voor de schapen.
Bestaat er schaapvriendelijke wol?
Het nostalgische bolletje wol bij oma vroeger, en die gebreide wollen kriebeltrui, was dat echt zo fout? Waarschijnlijk niet. Vroegah ging het anders. Als ik even voor mezelf spreek: mijn opa en oma hadden een boerderij met een paar schapen, en een spinnewiel. De wollen sokken en het wollen ondergoed werden zelf gebreid door oma. Er was geen overvloed en al helemaal fastfashion, en zeker in en net na de oorlog was er gewoon niks. Alles was heel kleinschalig en lokaal. Tegenwoordig heb je veel massproductie, en voor wol krijg je dan situaties zoals hierboven beschreven, met de Merinoschapen. Je vindt schaapvriendelijke wol alleen nog bij kleine hobbyboeren die er echt met hart en ziel voor gaan, en het welzijn van hun schapen ook echt belangrijk vinden.
The Knitwit Stable is zo'n boerderij die een positieve bijdrage aan de modewereld wil leveren. Hun boerderij met breistudio is gevestigd in Baambrugge hier in Nederland. Zij hebben zelf schapen en geiten voor de wol. Ze kopen ook wol van lokale boeren voor een eerlijke prijs, zodat ze weten waar de wol vandaan komt en het dierenwelzijn gewaarborgd kan worden. Door hun hoge kwaliteit wol krijg je ook geen 'kriebeltrui'.
Vegan wol
Vegan betekend dierLOOS, dus ook de liefdevol verkregen wol, biologische wol en gerycelde wol gebruiken wij als vegan kledingmerk niet. Als wolvervanger kun je denken aan biologisch katoen, Tencel of hennep. Breien en haken met biokatoen is zelfs heel populair.
Wol van een angorakonijn
Het Angorakonijn is een ras waarvan het haar blijft groeien. De dieren worden dan ook gefokt voor de textielindustrie. Alleen de vrouwtjes worden gebruikt, de mannetjes worden afgemaakt omdat zij te weinig wol produceren. De konijnen leven in vieze kleine draadgazen kooien. Twee tot vijf jaar lang worden elke 3 maanden de haren hardhandig en zonder verdoving uit hun lijf getrokken.
De vacht wordt geplukt en niet geschoren omdat het haar mét de wortels langer is en duurder kan worden verkocht. De dieren verdoven tijdens het plukken is volgens de boeren te duur. Het is uiteraard zeer pijnlijk en de konijnen gillen het dan ook uit van de pijn.
Soms worden Angora konijnen wél geknipt of geschoren en goed behandeld, vooral in kleine fokkerijen. Dit is een stuk diervriendelijker, maar je raadt het misschien al: deze angorawol is een stuk duurder, dus wordt minder snel door de consument gekocht.
Schapenwol, konijnenwol, geitenwol, alpacawol, cashmere wol & runderwol
Er zijn heel wat soorten dierlijke wol. Er zijn verschillende schapenrassen die elk een andere soort wol bieden met andere kenmerken en kwaliteiten. De wol van het angorakonijn noem je angorawol. Mohair is de wol van de angorageit, deze geit heeft zijdeachtig glanzend haar: de mohai. Alpacawol is afkomstig van de alpaca (een berglama) en is de duurste wolsoort. Cashmere, ook wel kasjmier genoemd, is een woltype dat afkomstig is van de Kasjmiergeit. De wol is vernoemd naar het gebied Kasjmir waar de geiten oorspronkelijk vandaan komen. De Yak is een Aziatische hooglandrund en zijn wol is gemaakt van het onderhaar van de yak. De Yakwol wordt niet geschoren maar tijdens de rui uitgekamd.
Leer
Leer of leder, zoals Nubuck en Suède is gemaakt van de huid van dieren. Suède is een leersoort die anders aanvoelt, dit komt doordat het van de onderkant van de huid gemaakt wordt. Leer is voornamelijk afkomstig van koeien, (ongeboren) kalveren, paarden, schapen, lammetjes, geiten en varkens. De huiden-industrie is een uitermate lucratieve multi-miljoenen industrie en is direct verbonden met de vleesindustrie. De winsten van de vleesindustrie zijn voor het grootste gedeelte afhankelijk van de ‘bijproducten’, en dan met name het (runder) leer. De modeindustrie gebruikt niet alleen leer voor kledingstukken, maar ook voor bijvoorbeeld de leren patches op de jeans en andere leren accessoires zoals tassen, riemen, sieraden, hoeden, schoenen en handschoenen.
Het werk in een leerlooierij is vies en gevaarlijk. Er moet heel wat gebeuren voordat er leren tassen, jassen en schoenen gemaakt kunnen worden van dierenhuiden. Om het natuurlijke rottingsproces van de huid tegen te gaan, looit men het leer. Hierdoor stopt de biologische afbreekbaarheid. Voor het looien worden zeer giftige stoffen gebruikt. De hoeveelheid afval en vervuiling afkomstig van de leerindustrie is enorm. De chemicaliën die gebruikt worden in de leerindustrie zijn zo giftig dat mensen die werken in leerlooierijen veelal lijden aan kanker en aandoeningen aan de luchtwegen. De arbeiders die werken met deze giftige stoffen doen dat vaak zonder beschermende kleding Het is dus niet alleen slecht voor de dieren, maar ook voor de mensen die ermee moeten werken. Hoe het er aan toe gaat in een leerlooierijen kun je zien in het programma ' Genaaid', gepresenteerd door Jennifer Hoffman.
Exotisch leer
Ook dieren als slangen, krokodillen, kangoeroes, herten, haaien en schildpadden worden bejaagd en soms zelfs speciaal gefokt voor hun huid. Om een enkele handtas te maken zijn er twee tot drie krokodillenhuiden nodig. Reptielen worden vaak levend gevild, omdat dit de huiden soepel zou houden. Struisvogels zijn de enige vogels van wie het leer gebruikt wordt. Ze worden gehouden voor hun leer én de veren. Meer dan een derde van het zogenaamde exotische leer, wereldwijd gezien, is afkomstig van bedreigde diersoorten (waarvan het doden en het importeren zelfs een misdaad is).
Vegan leer
Diervriendelijk dierlijk leer bestaat niet, het is immers de huid van het beest, en om dat te verkrijgen moet het dier gevild worden.
Het kan gelukkig ook anders! Vegan leer, nepleer, is behoorlijk in opkomst. Er is de laatste jaren volop geëxperimenteerd met veganistische alternatieven voor leer. Zo heb je synthetisch leer zoals Skai, polyurethaan (PU) of polyvinylchloride (PVC). Deze ‘faux leather’ is echter gemaakt van plastic (aardolie) en dus niet erg duurzaam.
Daarnaast bestaat er nog een betere leersoort: plantaardig leer. Dit leerloze leer wordt gemaakt van gewaxt katoen, rubber, kurkleer, Piñatex (ananasleer), maisleer, zeewierleer, paddenstoelenleer, papierleer, appelleer of cactusleer en hier in Nederland maakt het bedrijf Fruitleather Rotterdam leer van mango-afval. Hoe gaaf is dat?!
Aan een zijde draadje
Zijde
De zijdevlinder of zijderups is een vlinder uit de familie van de echte spinners. Het is een van de bekendste en meest gekweekte insecten ter wereld. De vlinder wordt vooral gekweekt vanwege de larve die een cocon spint van een enkele draad. De draad is zeer stevig en wordt gebruikt voor de productie van zijde.
Er zijn ongeveer 3.000 cocons nodig om een ​​halve kilo zijde te produceren.
Bij de productie van zijde worden cocons in zeer heet water gebracht, waardoor de rups binnenin wordt gedood en de vezels loskomen. Deze vezels worden ruwe zijde genoemd en er kan direct doek van worden gemaakt.
Peace silk
De meest diervriendelijke oplossing voor natuurlijk zijde is Peace silk. Dit zijn zijdevezels die afkomstig zijn van "geweldloze" zijdeteelt. De zijderups spint haar cocon, transformeert daarbinnen tot een vlinder en verlaat vervolgens haar zilverkleurige behuizing door een zelfgemaakt gat. Pas daarna worden de cocons verwerkt voor het afwikkelen van de zijdedraden.
Op deze manier wordt het leven van rupsen en vlinders beschermd. Deze zijde wordt in India ook wel Ahimsa zijde genoemd. Ahimsa betekent: geweldloos.
Vegan zijde
Nylon werd ooit speciaal ontwikkeld als synthetische vervanger van zijde. Nylon garen is goedkoper en sterker, maar is gemaakt uit aardolie dus niet erg milieuvriendelijk. Rayon (viscose), vroeger kunstzijde genoemd, is een kunstmatig vervaardigde vezel op basis van een natuurlijke grondstof die wordt gewonnen uit houtpulp. Net als bijvoorbeeld bamboe, eucalyptushout (het zijdezachte lyocell) of Triacetaat. Triacetaat wordt gebruikt als een vervanger voor zijde vanwege zijn glanzende uiterlijk en wordt ook wel 'vegan silk' of 'wood silk' genoemd.
Dons en veren
Dons is afkomstig van de zachte onderveren van eenden of ganzen, en is de onderste laag huidbedekking van deze watervogels. Donsveertjes zijn zacht, vederlicht en klein, waardoor er dus heel wat veren nodig zijn voordat je er iets van kunt maken. Het proces van de vogel tot eindproduct is echter niet zo zachtzinnig.
Net zoals bij leer kunnen de veren een bijproduct van de vleesindustrie zijn, maar dit zijn echt de uitzonderingen. Het overgrote deel van het dons dat gebruikt wordt komt China, Polen of Hongarije, waar de dieren vaak levend geplukt worden. Dit zorgt voor veel pijn en verwondingen. Gemiddeld worden ze 4 keer levend geplukt, daarna worden ze geslacht en nog een laatste keer geplukt.
In Europa is levend plukken in principe verboden, maar de regelgeving laat vanwege de rui van de vogels wat ruimte over voor sjoemelen, waardoor zelfs een keurmerk niet meer volledig betrouwbaar is. De herkomst van dons is doorgaans lastig te achterhalen, alle dons belandt op dezelfde 'donsberg'. Het is achteraf heel moeilijk te achterhalen welk dons van een levende of dode vogel kwam. Je moet dit dus echt goed uitzoeken en kijken wat een merk over de herkomst van zijn dons zegt.
Veren worden in modeland in kleding en accessoires gebruikt, zoals sieraden en boa's en andere decoraties. De meeste veren hiervoor komen uit slachthuizen, en niet omdat een vogel in de rui is.
Dons wordt in de modeindustrie onder ander gebruikt als vulling in winterjassen, zoals in winterparka's. Er zijn gelukkig inmiddels meerdere kledingmerken die gebruik maken gerecycled dons of synthetische dons. Nepdons is net zo zacht, recycelbaar en goedkoper.
Thermolit is nep dons gemaakt van polyestervezels. Andere synthetische alternatieven voor dons zijn thinsulate, polargaurd en primaloft.
Bont
Bont is een gevilde, zachtbehaarde dierenhuid. Voor de productie van bont worden dieren speciaal gefokt en gedood, bont is dus geen restproduct. Veel bont komt uit landen als China. Dat bont zo goedkoop is komt voornamelijk omdat het fokken van dieren in die landen erg goedkoop is, en omdat ze onder erbarmelijke omstandigheden gehouden worden. Je kunt niet op een label in een jas vertrouwen wat betreft de echtheid van bont. Vaak wordt vermeld dat het om imitatiebont gaat, terwijl het wel degelijk echt is. Dieren worden voor bont op verschrikkelijke manieren vermoord. Ze worden doodgeknuppeld, levend gevild, geëlektrocuteerd of vergast. Ook voor een klein bontkraagje worden al meerdere dieren gebruikt, denk aan wasbeerhonden, vossen, poolvossen en coyotes.
Echt of nepbont? Doe de bonttest
Zo herken je echt bont / nepbont:
- Het makkelijkste is om een paar haren uit het bont te halen en die te verbranden. Echt bont verschroeit, en ruikt als verbrand haar; imitatiebont smeult en ruikt naar verbrand plastic.
- Je kan echt bont ook herkennen door er aan te voelen. Echt bont voelt zacht en glad, terwijl nepbont wat hard en stug aan kan voelen.
- Als je de haren opzij duwt kun je zien of de haren op textiel vastgemaakt zijn (synthetisch bont) of dat het in de huid van het dier (leer) zit.
- Echt bont bestaat uit verschillende lagen haar: zacht en pluizig onderwol (te zien als je de lange haren opzij duwt) en lange zachte haren.
Maak het niet te bont
In Nederland zijn Vossen- en chinchillafokkerijen al zo'n 25 jaar verboden, maar er worden nog wel bij grote nertsenfokkerijen elk jaar miljoenen nertsen vergast voor hun vacht. Gelukkig zijn per 1 januari 2024 nertsenfokkerijen ook verboden in Nederland. In 2010 werden volgens Wikipedia in Europa zo'n 30 miljoen nertsen, twee miljoen vossen en 100.000 wasbeerhonden gefokt voor hun pels. In Europa worden de meeste pelsdieren gefokt in Denemarken, Finland en... Nederland.
Vanaf de jaren 60 zijn de protesten tegen het dragen van bont aanzienlijk toegenomen. Een overgrote meerderheid is tegen het gebruik van bont. Internationaal keert dierenrechtenorganisatie PETA zich tegen de bonthandel en in Nederland is het voornamelijk de Bont voor Dieren die zich inzet voor een bontvrije mode industrie.
Gek genoeg is ondanks alle anti bont acties de productie van bont de laatste jaren gestegen van 25 miljoen pelzen per jaar (wereldwijd) naar 60 miljoen pelzen per jaar.
Vossenfokverbod dankzij Bont voor Dieren
Er zijn geen vossenfokkerijen meer in Nederland. Elk jaar werden er in ons land 20.000 vossen gefokt voor hun vacht. Bont voor Dieren voerde jarenlang campagne en een politieke lobby voor een verbod, wat resulteerde in een enorme overwinning.
Het Nederlandse verbod kent een voorbeeldfunctie: later haalde ook Denemarken een streep door de vossenfokkerij. Het feit dat Nederland al een vossenfokverbod had, was een belangrijke steun in de rug voor het Deense verbod.
Elk dier met een vacht is een prooi voor de mode industrie
Jaarlijks worden er ongeveer 2 miljoen honden en katten gedood voor de bontindustrie. De honden worden vooral in het koude noorden van China in de open lucht gefokt voor een dikkere vacht. Vooral Duitse herders zijn geliefd. Het bont wordt in kleding, maar ook voor speeltjes en knuffels gebruikt.
Er wordt met labels gerommeld om de vacht op de westerse markt te kunnen verkopen, waar honden- en kattenbont veelal verboden is.
Maak ook de switch naar diervriendelijke mode
Waarom zou je nog dierlijke kleding willen dragen als er voldoende andere producten voorhanden zijn die goedkoper, milieuvriendelijker èn dierenleedvrij zijn. Denk aan veganleer, rubber, canvas, Biokatoen, hennep en bamboe. Deze natuurlijke en plantaardige stoffen zijn ook nog eens duurzaam. Wat ons betreft is vegan fashion en diervriendelijke mode de toekomst. Vandaar dat New Angels een 100% vegan kledingmerk is.
Binnenkort gaat New Angels werken met vegan kurkleer voor tassen en modal (veganzijde) voor sjaals. New Angels is een (h)eerlijk leerloos, wolloos en leedloos modemerk. Met liefde gemaakt.
Peta approved VEGAN
Dierenwelszijnsorganisatie PETA (People for the Ethical Treatment of Animals) heeft een certificaat voor (kleding-) merken en winkels die volledig veganistisch zijn. Het “PETA-Approved Vegan” keurmerk. New Angels zou dit keurmerk kunnen aanvragen, echter is het nu nog te kostbaar voor ons als klein bedrijf. Hopelijk kan dit wel in de toekomst.
Sinds ik een paar jaar geleden vegan ben gaan eten ben ik me bewuster van wat zich in de schaduw afspeelt, met alle dieren die 'nodig' en 'overbodig' zijn en alle gevolgen van ons gedrag. Een dier is geen product. Het is een levend wezen net als wij, met gevoelens en emoties. Als je dat beseft ben je al een een hele grote stap in de goede richting. Alle kleine beetjes helpen, en je hoeft echt niet gelijk je leren schoenen weg te gooien (dat is ook niet duurzaam ;)) Alles begint bij dat eerste kleine stapje dat jij zet. De keuze aan jou.
Hoe denken jullie over vegan kleding, en ben jij je al (een beetje) bezig met een veganistische levensstijl en/of kledingkast?
Veel liefs,
Ingrid
Bronnen die je misschien verder wilt uitpluizen na het lezen van deze blog:
PETA heeft een missie: Dieren zijn niet van ons om op te experimenteren, te eten, te dragen, te gebruiken voor amusement of te mishandelen op welke manier dan ook.
Bont voor Dieren is een stichting die zich inzet vóór dieren en tégen bont.
Een Dier Een Vriend vindt dat dieren hun eigen jasje mogen houden, en streeft naar een diervriendelijke productie van kleding en schoenen.
Ook in Nederland gaat het vaak genoeg mis in slachthuizen, en worden dieren levend gevild en gekookt. RTL Nieuws schreef hier in 2018 een artikel over.
Reactie plaatsen
Reacties
Duidelijk verhaal. Het is dus echt goed zoeken als je diervriendelijk leer of wol wilt hebben. Wol kun je vaak ook kopen bij de boer, dan weet je waar het vandaan komt, en het schaap moet toch geschoren worden lijkt me. Zo dieronvriendelijk kan dat niet zijn? Dat van angora en dons vind ik wel echt schokkend, dat wist ik niet. Triest gewoon. Dank je wel voor de tips! heel duidelijk allemaal. Groetjes, Merel
Hoi Merel, dank je wel voor je reactie! Dat is zeker waar, en die boeren zijn er vast blij mee jou een vacht te verkopen, want de schapenwol levert ze niet echt veel op bij hun opkopers. Ik kom zelf uit een boerenfamilie, dus weet hoe dat gaat. Bijna alle wollen kleding in de winkels is niet van Nederlandse boeren, dat komt vaak bij de massaproductie vandaan (= niet zo diervriendelijk). Het is wel bijzonder hoeveel alternatieven er zijn, vooral voor leer. Fijn dat je wat aan de tips uit deze blog hebt. Zo leren we steeds weer wat bij.